Programma

Systeemgericht werken is een nadrukkelijk onderdeel van de behandeling bij het Leo Kannerhuis. Door systeemgericht te werken begrijpen we gedrag beter, worden aanknopingspunten gevonden om vastgelopen situaties weer in beweging te krijgen, wordt het generaliseren van vaardigheden en benaderingswijze bevorderd, kan het netwerk als hulpbron worden ingezet en het sociale netwerk worden versterkt. Hoe geven we dit het beste vorm binnen de verschillende levensfases en behandelsettingen van het Leo Kannerhuis?

Systeemtherapeut Maartje Berens deelt samen met een ouder ervaringen hoe ouders van klinisch opgenomen kinderen intensief deelnemen aan de behandeling van hun kind op de groep middels ouder-kind opnames. Promovendus Rinske van den Heuvel legt de focus op haar praktijkgerichte onderzoek naar het betrekken en versterken van het sociale netwerk in de behandeling van mensen met autisme en hoe dit samen met jongeren praktisch uitgewerkt kan worden met behulp van samenwerkgroepen. Systeemtherapeut Eline Brood staat tot slot stil bij de gezinspoli van Leo Kannerhuis Amsterdam waar in de behandeltrajecten veel aandacht is voor ouderschap en autisme.

Hoe ouders van klinisch opgenomen kinderen intensief deelnemen aan de behandeling van hun kind.

Ragna Hell gaat in gesprek met Liza, de moeder van Sam, en Maartje Berens.

Systemisch werken vanuit jongerenlijn

Het betrekken van naasten in de behandeling kan erg waardevol zijn voor de cliënt, diens naasten en een behandelaar, maar kent ook knelpunten in de praktijk. Werken met samenwerkgroepen met zelfgekozen naasten van een cliënt helpt om dit gestructureerd te doen en daarbij de eigen regie van de cliënt te vergroten.

Ouderschap en autisme

Systeemtherapeut Eline Brood staat stil bij de gezinspoli van Leo Kannerhuis Amsterdam waar in de behandeltrajecten veel aandacht is voor ouderschap en autisme. Hoe voed je op als je zelf (ook) autisme hebt. Ook wordt gesproken over de impact van het autisme op het hele gezin. In verschillende samenstellingen worden de gezinsleden gezien en gehoord om vastgelopen en niet helpende patronen te veranderen.

Sinds de oprichting van het Leo Kannerhuis in 1974 is er veel veranderd in ons denken over autisme. De criteria voor de classificatie autisme zijn in de loop der jaren regelmatig aangepast. Daarnaast is er pas in de laatste 25 jaar langzaamaan aandacht gekomen voor specifieke doelgroepen, zoals volwassenen, ouderen en vrouwen met autisme, en voor relatie met genderidentiteit. Met het begrip neurodiversiteit is bovendien autisme als stoornis onderwerp van discussie geworden. Dit heeft gevolgen voor de visie op behandeling. In dit symposium reflecteert Iris Servatius-Oosterling op de veranderde kijk op de behandeling van jonge kinderen. Joris Leenders kijkt terug op zijn behandeling in de jongerenkliniek van het Leo Kannerhuis met psycholoog Lisette Verhoeven, die vertelt hoe sindsdien de behandeling is aangepast aan een veranderende doelgroep. Marijn Hindriks laat zien hoe het perspectief van de persoon met autisme centraal is komen te staan in de nieuwe module ‘Zelfinzicht’.

Veranderde kijk op de behandeling van jonge kinderen

In deze bijdrage wordt ingegaan op ontwikkelingen in de afgelopen ca. 25 jaar op het gebied van behandeling van autisme bij hele jonge kinderen, en daarmee samenhangend vroegsignalering en – diagnostiek. Door de jaren heen lijkt er een verschuiving opgetreden van (a) laat herkennen, diagnosticeren en behandelen – vooral door beperkte kennis, via (b) vroeger herkennen, diagnosticeren en behandelen op basis van groeiende kennis – naar (c) vroegsignaleren en begeleiden op basis van nieuwe inzichten en maatschappelijke ontwikkelingen. In dit verband wordt kort stil gestaan bij de ontwikkeling van een vroege interventie bij eerste zorgen over de sociaal-communicatieve ontwikkeling: BEER (Blended E-health for children at Early Risk).

Veranderingen binnen de klinische behandeling van jongeren

Tijdens dit minisymposium vertelt Joris Leenders over een aantal momenten die hij heeft meegemaakt tijdens zijn eigen behandeling bij de deeltijdbehandeling en in de jongerenkliniek van het Leo Kannerhuis. Joris en Lisette Verhoeven gebruiken vervolgens deze momenten om te reflecteren vanuit verschillende invalshoeken, namelijk die van ervaringsleren, praktijkleren en wetenschappelijk leren. Op deze wijze wordt een hedendaags/toekomstig perspectief geschetst van hoe de zorg voor neurodiverse mensen aan het veranderen is en nog versterkt kan worden.

Zingeving en acceptatie zijn essentiële aspecten in het leven van mensen met autisme, ongeacht hun leeftijd. Bij kinderen helpt een ondersteunende omgeving hun zelfvertrouwen en welzijn te bevorderen. Jongeren met autisme zoeken naar identiteit en zelfwaarde, waarbij betekenisvolle activiteiten en relaties essentieel zijn. Voor volwassenen spelen werk, relaties en zelfstandigheid een grote rol, en acceptatie helpt hen een bevredigend leven te leiden. Door erkenning en begrip van hun unieke perspectieven en behoeften, kunnen mensen met autisme op elke leeftijd een vervullend en zinvol leven leiden.

In dit mini-symposium gaat Martine van Dongen in op het acceptatie-/rouwproces van een ouder van een kind met autisme. Hoe neem je de ouders mee in proces bij een vroegdiagnose? Hoe gaan ouders om met de wetenschap dat hun kind autisme heeft. Annemie Reurslag vertelt over het innovatieve behandelprogramma ACTief voor jongeren, waarbij een ACT-training wordt gekoppeld aan beweegelementen. Tot slot neemt Richard Vuijk ons aan de hand van een recent verschenen reviewstudie mee in Schematherapie bij volwassenen met autisme.

Acceptatie-/rouwproces van een ouder

Wat gebeurt er als je hoort dat je kindje autisme heeft? Hoe verloopt het rouwproces? Over acceptatie en zingeving als je jong in je ouderschap geconfronteerd wordt met een diagnose autisme bij je kind

ACTief Behandelcentrum Jongeren Nijmegen

Acceptance and Commitment Therapy is een vorm van gedragstherapie die o.a. wordt toegepast bij personen met autisme die angst en/of depressieve klachten ervaren. Bij de jongerenlijn van het Leo Kannerhuis in Nijmegen is een variant in ontwikkeling, genaamd ACT(ief). Bij deze variant wordt extra aandacht besteed aan bewegingsactiviteiten en lichaamsbeleving. De verwachting is dat deelnemers hierdoor meer in contact komen met hun gedrag, gedachten en gevoelens, wat kan bijdragen aan daadwerkelijke gedragsveranderingen. Sessies worden transparant uitgewerkt op maat van jongeren met autisme. De onderbouwing en opzet van de pilot-studie mbt Act(ief) worden nader besproken

Schematherapie bij volwassenen met autisme: traditioneel en zingevend

Vanuit een actueel theoretisch en praktijk kritisch-casuïstisch perspectief wordt de schematherapie voor volwassenen met autisme uiteengezet aan de hand van een in 2024 gepubliceerde reviewstudie naar schematherapie bij autisme: een behandeling gericht op verhelderen, verklaren, betekenis geven en zin geven.